تحليل دموگرافيك وضعيّت زناشويي

زهرا المطهّري

 اين پايان‌نامه با راهنمايي دكتر محمّد ميرزايي و مشاوره‌ي دكتر شهلا كاظمي‌پور در مقطع كارشناسي ارشد جمعيّت‌شناسي در سال 1375 در گروه جمعيّت‌شناسي دانشكده‌ي علوم اجتماعي دانشگاه تهران به انجام رسيده است. بررسي حاضر تحقيقي است پهنانگر و طولي كه وسعتي برابر با جمعيّت كلّ كشور در سال‌هاي 1335 تا 1370 دارد. روش تحقيق اسنادي و مبناي اصلي مطالعات محقّق نشريه‌هاي سرشماري عمومي نفوس و مسكن كلّ كشور در سال‌هاي 1335 تا 1365 و آمارگيري جاري جمعيّت 1370 مي‌باشد. علاوه بر اين‌ها، از سال‌نامه‌هاي آماري و آمارهاي سازمان ثبت احوال نيز استفاده شده است. هدف اصلي محقّق ترسيم وضعيّت زناشويي در ايران به تفكيك مناطق شهري و روستايي و در بين دو  جنس و تحليل روند تغييرات آن در طول 35 سال گذشته است. نتايج نشان مي‌دهد كه شمار و نسبت ازدواج‌كرده‌ها در گروه‌هاي سنّي اوّليه‌ي ازدواج در طول سال‌هاي مورد بررسي كاهش يافته است. نرخ خام ازدواج در كشور به دلايلي چون عدم تأخير يا عدم ثبت ازدواج‌هاي شرعي و ازدواج‌هاي دوّم و بيش‌تر، پايين‌تر از بسياري از كشورهاست. شاخص عموميّت ازدواج در طول سال‌هاي مورد بررسي تقريباً ثابت بوده و از شاخص تجرّد قطعي و آستانه‌ي تجرّد، كاهش نسبت مجرّدين قطعي در مردان تا سال 1365 و افزايش دوباره‌ي آن در سال 1370 استنباط مي‌شود. زنان شهري وضعيّتي تقريباً ثابت و زنان روستايي با افزايش ميزان تجرّد روبرو بوده‌اند. علاوه بر اين‌ها، آستانه‌ي تجرّد و سنّ متوسط ازدواج زنان روستايي كشور افزايش يافته است.

منبع: عبّاسي شوازي 1383: ۲۵.