بررسي‌ تحولات‌ سواد و سوادآموزي‌ در ايران‌ طي‌ دوره‌ 1377-1355

مهرداد راهداري

چكيده

تفكر و انديشه‌، همواره‌ براي‌ بشر نعمتي‌ گرانقدر بوده‌ است‌ و اين‌ وجه‌ تمايز با سايرموجودات‌ سبب‌ شده‌ است‌ تا انسان‌ در رهگذر تاريخ‌ و در طول‌ زمان‌ به‌ تكامل‌ دست‌ يابد.بي‌ترديد، پيشرفت‌ و گسترش‌ علوم‌ و شئونات‌ جوامع‌ انساني‌، در ارتباط مستقيم‌ با علم‌ و دانش‌قرار دارد و برخورداري‌ از آن‌ به‌ عنوان‌ يك‌ توانايي‌ ارزشمند، شرط ضروري‌ و اجتناب‌ناپذيرزندگي‌ توأم‌ با رشد ارزشهاي‌ انساني‌ است‌. امروزه‌ حيات‌ اقتصادي‌ جوامع‌ پيش‌ از آنكه‌ به‌ وسيله‌ عوامل‌ اصلي‌ توليد، همچون‌ كار وسرمايه‌، رقم‌ زده‌ شود، با ميزان‌ و سطح‌ تعليمات‌ عمومي‌ جوامع‌ پيوند خورده‌ است‌ و اهميت‌تعليمات‌ عمومي‌ به‌ عنوان‌ ابتدايي‌ترين‌ وسيله‌ براي‌ نيل‌ به‌ شكوفايي‌ و توسعه‌ مورد تأكيد است‌.با برخورداري‌ آحاد ملت‌ از نعمت‌ سواد، فرهنگ‌ انتقال‌ مي‌يابد، ارزشها تثبيت‌ مي‌گردد وسلامت‌ جوامع‌ تأمين‌ مي‌شود. با مطالعه‌ اجمالي‌ كشورهاي‌ در حال‌ توسعه‌، به‌ روشني‌ مي‌توان‌ به‌ ارتباط مستقيم‌ ومستحكمي‌ كه‌ بين‌ عامل‌ سواد و توسعه‌ در زمينه‌هاي‌ فرهنگي‌، اقتصادي‌، سياسي‌ و اجتماعي‌وجود دارد، پي‌ برد. بيشترين‌ ميزان‌ فقر، گرسنگي‌، بيماري‌، مرگ‌ و مير زودرس‌، خرافات‌،روابط ناسالم‌ اجتماعي‌، و به‌ ويژه‌ آثار شوم‌ استثمار فرهنگي‌، سياسي‌ و اقتصادي‌ در مناطقي‌ ازجهان‌ وجود دارد كه‌ بيشترين‌ آمار بي‌سوادان‌ و بالاترين‌ شاخص‌ بي‌سوادي‌ را دارا مي‌باشند. اسلام‌ با ديدي‌ واقعگرا، از فضيلت‌ علم‌ آموزي‌ سخن‌ گفته‌ و آن‌ را فريضه‌اي‌ براي‌ هر فردمسلمان‌ دانسته‌ است‌. كمتر مذهب‌ يا مكتب‌ مادي‌ يا الهي‌ بدين‌ پايه‌ كلامي‌ بيان‌ كرده‌ است‌.همچنين‌ رهبر كبير انقلاب‌ اسلامي‌، حضرت‌ امام‌ خميني‌ "ره‌"، نيز در فرمان‌ تاريخي‌ خود درمورد تشكيل‌ نهضت‌ سوادآموزي‌ بر اين‌ امر تأكيد ورزيده‌ و از بيان‌ ايشان‌ مشخص‌ مي‌گردد كه‌تحقق‌ هدفهاي‌ عالي‌ انقلاب‌ از بعد فرهنگي‌ و تأمين‌ استقلال‌ اقتصادي‌، سياسي‌، اجتماعي‌ و ...منوط به‌ محو بي‌سوادي‌ از جامعه‌ اسلامي‌ مي‌باشد.

اين مقاله در مجلّه‌ي برنامه وبودجه، سال چهارم، شماره‌ي ۲ و ۳ (پياپي ۳۹)، خرداد و تير ۱۳۷۸، صص ۱۷۷-۱۵۵چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://www.barnameh-budjeh.com/official/1168/showpaper.asp?magID=1168&Type=pdf&ID=80838