پيامد كنترل شدید جمعيّت، سالخوردگي است
پيامد كنترل شدید جمعيّت، سالخوردگي است
گفتوگوی سعید ارکانزاده یزدی با دکتر حبیباللّه رنجانی
اشاره: مطلبی که از نظر میگذرد عنوان مصاحبهای است که با همین عنوان در شمارهی 1160 روزنامهی شرق به تاریخ 23 دی ماه 1389 چاپ شده است. دكتر حبيب‌الله زنجاني از اوّلين كساني است كه دربارهی سالخوردهشدن جمعيّت ايران بر اثر كنترل شديد مواليد هشدار داده است. او پيش‌بيني مي‌كند اگر كنترل جمعيّت به همين ترتيب پيش برود، در يك دورهی 40ساله نزديك به 20 درصد جمعيّت را در مرحلهی سالخوردگي قرار خواهند داد. به گفتهی زنجاني پيامدهاي سالخوردگي بسيار سنگين است و تنها گروه سالمندان را دربرنمي‌گيرد بلكه اثرات سنگين‌تري را بر نظام درماني، اشتغال و سياست‌هاي تأمين اجتماعي برجا مي‌گذارد.
- هنگامي كه در اوايل دهه 60 مواليد در ايران افزايش يافت و رشد جمعيت فزوني گرفت، جامعه ايران چه وضعيتي داشت و چه مسائلي موجب افزايش جمعيت شد؟
در اوايل دهه 60 و حتي چند سال قبل از آنكه انقلاب اسلامي پيروز شد، نگرش‌هاي ديني در جامعه تقويت شد و فرصت بيشتري براي ظهور و بروز يافت. يكي از آن نگرش‌ها، فراهم شدن سهل‌تر ازدواج و به دنبال آن فرزندآوري بود. سياست‌هاي دولت در مورد توزيع كالاهاي ضروري نيز كه سهميه‌هايي را به تعداد نفرات خانوار تخصيص مي‌داد، نوعي يارانه و كمك‌هزينه‌اي بود كه مي‌توانست بخشي از بار سنگين هزينه‌هاي زندگي خانوارهاي پرعضو را تعديل كند. در كنار آنها شروع جنگ تحميلي و اعتقاد و الزام به پيروزي در آن، نياز درازمدت كشور به نيروي جوان را افزايش داد، و در حال و هوايي كه بسياري از عملكردهاي نظام قبلي نادرست اعلام شد، سياست‌هاي جمعيتي هم به محاق افتاد و سازمان مجري آن، يعني وزارت بهداشت و درمان فعاليت خود را متوقف يا بسيار محدود كرد كه همه اينها به علاوه عوامل متعدد ديگري، موجب افزايش باروري زنان و در نتيجه تعداد مواليد شد.