مقايسه‌ي شهرستان‌هاي استان فارس بر اساس شاخص‌هاي توسعه 75 - 1355

مقايسه‌ي شهرستان‌هاي استان فارس بر اساس شاخص‌هاي توسعه 75 - 1355

كرامت‌الّله زياري، اسحاق جلاليان

چكيده

نتايج يافته‌هاي اين پژوهش حاکي از اين است که 40 شاخص از طريق مدل تحليل عاملي به 12 عامل کاهش يافته، به طوري که سهم هر عامل در توسعه‌ي انساني مشخص گرديده و در نهايت از طريق شاخص ترکيبي توسعه‌ي انساني، شهرستان‌هاي استان فارس در شاخص‌هاي تلفيقي رتبه‌بندي گرديد. برابر بررسي‌هاي صورت گرفته، در سال 1355 در زمينه‌ي شاخص‌هاي تلفيقي از مجموع 14 شهرستان، يک شهرستان برخوردار و 3 شهرستان نيمه‌برخوردار و 10 شهرستان محروم مي‌باشد. در سال 1365 در زمينه‌ي شاخص‌هاي تلفيقي يک شهرستان برخوردار و 4 شهرستان نيمه‌برخوردار و 9 شهرستان محروم مي‌باشد و در سال 1375 در زمينه‌ي شاخص‌هاي تلفيقي 3 شهرستان برخوردار و 4 شهرستان نيمه‌برخوردار و 9 شهرستان محروم شناخته شد. ميزان نابرابري در شهرستان‌ها طيّ سه دوره 1355، 1365، 1375 به ترتيب 66/.، 59/. و 44/. درصد بوده است. شهرستان‌هاي استان فارس در دوره‌هاي متفاوت در زمينه‌هاي مختلف داراي تفاوت‌هاي توسعه بوده‌اند که بيانگر عدم توسعه‌ي هماهنگ با نيازهاي جمعيّتي آن‌ها است. اين نابرابري‌ها بازتاب و برآيند عوامل طبيعي، اقتصاد سياسي، نارسايي‌هاي نظام برنامه‌ريزي و قطب رشد (شهر شيراز) مي‌باشد. شهر شيراز طيّ اين 3 دهه به دليل مرکزيّت اداري ـ سياسي و قطب برتر، در زمينه‌ي تمام شاخص‌هاي توسعه، برتري و تفوّق خود را در نظام شهرستاني استان حفظ نموده است و به عنوان قطب رشد، خدمات و نيروي انساني ماهر و متخصّص را از شهرستان‌هاي پيرامون جذب کرده و تمرکز اقتصادي، سياسي و جمعيّتي را در سازمان فضايي استان پديدار ساخته است. الگوي توسعه‌ي فضايي استان فارس به صورت مرکز ـ پيرامون است.

اين مقاله در نشريه‌ي "جغرافيا و توسعه‌ي ناحيه‌اي"، شماره‌ي ۱۱، سال ۱۳۸۷، صص ۹۶-۷۷ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت پي دي اف، لينك زير ار كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/66913871104.pdf

بررسي تساوي جنسيتي در دسترسي به آموزش: پايه‌هاي دوره‌ي راهنمايي در مناطق شهري و روستايي استان‌هاي كش

بررسي تساوي جنسيّتي در دسترسي به آموزش: پايه‌هاي دوره‌ي راهنمايي در مناطق شهري و روستايي استان‌هاي كشور

محمّد آتشك

چكيده

هدف تحقيق توصيفي حاضر بررسي تساوي جنسيتي در دسترسي به آموزش دوره راهنمايي تحصيلي مناطق شهري و روستايي استان هاي كشور بوده است، به اين منظور تعداد جمعيت واجب التعليم (از سرشماري) و جمعيت دانش آموزي (از آمارنامه وزارت آموزش و پرورش) سال 1385 پايه هاي دوره راهنمايي تحصيلي استخراج و نرخ ثبت نام ناخالص دختران و پسران هريك از پايه هاي دوره مذكور محاسبه و از تقسيم نرخ ثبت نام ناخالص دختران بر پسران، ميزان شاخص تساوي جنسيتي در دسترسي به آموزش هر پايه محاسبه گرديد؛ عمده‌ترين نتايج حاكي از آن است كه در پايه اول در شهرها 74% به ضرر دختران، 7% به ضرر پسران و در 19% تساوي ديده مي‌ شود و در روستاها 100% به ضرر دختران و در مجموع شهر و روستا 97% به ضرر دختران و 3% تساوي وجود داشته است. در پايه دوم در شهرها 17% به ضرر دختران، 14% به ضرر پسران و در 69% تساوي ديده مي‌ شود و در روستاها 90% به ضرر دختران و 10% تساوي ديده مي‌ شود و در مجموع شهر و روستا 77% به ضرر دختران و 23% تساوي وجود داشته است. در پايه سوم در شهرها30% به ضرر دختران، 7% به ضرر پسران و در 63% تساوي ديده مي‌ شود و در روستاها 90% به ضرر دختران، 7%  به ضرر پسران و 3% تساوي ديده مي‌ شود و در مجموع شهر و روستا 78% به ضرر دختران و 3% به ضرر پسران و 19% تساوي وجود داشته است. در كل دوره راهنمايي در شهرها 39% به ضرر دختران، 3% به ضرر پسران و در 58% تساوي ديده مي‌ شود و در روستاها 93% به ضرر دختران و 7% تساوي ديده مي‌ شود و در مجموع شهر و روستا 84% به ضرر دختران و 16% تساوي وجود داشته است.

واژگان كليدي:

دسترسي به آموزش، جنسيت، شهر، روستا، دوره‌ي راهنمايي، استان‌هاي كشور، تساوي جنسيّتي

اين مقاله در نشريه‌ي "مطالعات راهبردي زنان"، شماره‌ي ۴۴، سال ۱۳۸۸ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/48713884403.pdf

آموزش و جنسيّت در ايران

آموزش و جنسيّت در ايران

امّ‌البنين چابكي

چكيده

عوامل بسياري در ايجاد نابرابري آموزشي دخالت دارد که از جمله‌ي آن‌ها مي‌توان به جنگ، فقر، نژادپرستي، کش‌مکش‌هاي داخلي و سياست‌هاي غلط آموزشي اشاره کرد. محروميّت از آموزش، هنگامي که دختران به طور خاص مورد توجّه قرار مي‌گيرند، وضع اسفناکي به خود مي‌گيرد، زيرا عامل بازدارنده‌ي ديگري به نام جنسيّت مطرح مي‌شود که تحت تأثير عوامل فرهنگي و باورهاي منفي درباره‌ي دختران، تبعيض آموزشي مضاعفي را عليه آنان رقم مي‌زند.
در پژوهش حاضر که توصيفي ـ تحليلي است و اطّلاعات مورد نياز آن به روش کتاب‌خانه‌ئي جمع‌آوري شده است، به دليل نقش غير‌قابل ترديد آموزش زنان بر توسعه‌ي کشور، سعي شده است وضعيّت آموزش دختران کشورمان به لحاظ کمّي و کيفي واکاوي شود، تا از اين راه زمينه‌هاي نابرابري آموزشي بر اساس جنسيّت و علل و عوامل اين نابرابري‌ها مورد شناسايي قرار گيرد و راه‌کارهايي براي رفع معضلات و تنگناهاي موجود ارائه شود.

اين مقاله در نشريه‌ي "مطالعات زنان"، شماره‌ي ۲، سال ۱۳۸۲، صص ۱۰۰-۶۹ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/64013820203.pdf

آيا مي‌توان بين كار زن در خانه و كار بيرون آشتي برقرار كرد؟

آيا مي‌توان بين كار زن در خانه و كار بيرون آشتي برقرار كرد؟

غلام‌عبّاس توسّلي

چكيده

در اين مقاله، ضمن بررسي روند کلّي شرکت زنان در فعّاليت‌هاي اقتصادي در چند دهه‌ي اخير و تحوّل اندکي که در اين زمينه حاصل شده، به ارائه‌ي نتايج يک بررسي در رابطه با تعارض نقش‌هاي خانه‌داري با کار زنان در بيرون خانه پراخته شده است. در اين بررسي که با 325 زن در چهار منطقه‌ي تهران صورت گرفته، بيش‌تر زنان مورد پرسش (60درصد) بر اهميّت نقش سنّتي و مسئوليت‌هاي خانه‌داري خود تأکيد کرده و در قبال اين نقش نسبت به کار بيرون از خانه اولويّت قائل شده‌اند. آن‌ها معتقد بودند که بين کار به عنوان يک فعّاليت اقتصادي در جامعه، و حفظ و نگهداري زندگي خانوداگي و مراقبت از کودکان تعارض وجود دارد و آن‌ها غالباً حفظ زندگي خانوداگي را بر کار بيرون ترجيح مي‌دهند، امّا هم‌چنان علاقه‌مند به کار و فعّاليت اقتصادي بيرون از خانه هستند. قدر مسلّم، اين تعارض به آساني قابل حل نيست، مگر آن که مانند برخي کشورهاي توسعه‌يافته، مقرّرات و امکانات حمايتي وسيعي ايجاد شود و مادران بتوانند هنگام کار بيرون، از خدمات مؤسّسات ذي‌ربط (مهد کودک، کودکستان و ...) و يا اشخاص بهره‌مند باشند و تفاهم بيش‌تري در اين باره بين زن و شوهر پديد آيد.

اين مقاله در نشريه‌ي "مطالعات زنان"، شماره‌ي ۲، سال ۱۳۸۲، صص ۲۶-۳ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/64013820201.pdf

بررسي ساختار توزيع قدرت در خانواده

بررسي ساختار توزيع قدرت در خانواده

محمّدصادق مهدوي، حبيب صبوري خسروشاهي

چكيده

پژوهش حاضر با ترکيب سه وجه از ساختار توزيع قدرت در خانواده، يعني وجوه تقارن رابطه، و حوزه قدرت و نحوه‌ي برخورد زن و شوهر، ميزان دموکراتيک و غيردموکراتيک بودن توزيع قدرت در خانواده را مورد مطالعه قرار داده است. اين پژوهش با استفاده از رويه‌ي پيمايش و از طريق پرس‌ و جو در سه منطقه‌ي 3، 6 و 16 شهر تهران و با يک نمونه‌ي 200 نفري انجام شده است. تکنيک‌هاي آماري مورد‌استفاده، آماره‌هاي شاخص تمرکز و تشتت، هم‌بستگي دو متغيّري، هم‌بستگي جزئي، تحليل عاملي، رگرسيون چند‌متغيّري و تحليل مسير بوده است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد ساختار قدرت در خانواده‌هاي جنوب شهر غيردموکراتيک‌تر و در شمال شهر دموکراتيک‌تر بوده است و عواملي نظير سطح تحصيلات و اشتغال زنان، مشارکت زنان در انتخاب همسر، باعث افزايش و متغيّرهايي نظير تصوّر فرمان‌برانه‌ي زن از نقش خود و تصوّر اقتدارگراي شوهر، موجب کاهش دموکراتيزه‌شدن خانوده مي‌گردد.

اين مقاله در نشريه‌ي "مطالعات زنان"، شماره‌ي ۲، سال ۱۳۸۲، صص ۶۸-۲۷ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/64013820202.pdf

پي‌آمدهاي طلاق در گذار از مراحل آن

پي‌آمدهاي طلاق در گذار از مراحل آن

مهناز اخوان تفتي

چكيده

پژوهش حاضر به منظور بررسي پي‌آمدهاي عاطفي، اجتماعي و اقتصادي براي مردان و زنان در مراحل قبل، حين و پس از طلاق انجام شده است. روش تحقيق، پيمايشي و جامعه‌ي پژوهش، دربرگيرنده‌ي همه‌ي مردان و زنان مطلّقه‌ي شهر تهران است که دست‌کم يک سال از زمان طلاق‌شان گذشته باشد و داراي فرزند نيز باشند. نمونه‌گيري، برحسب در دسترس بودن مواردي صورت گرفته است که داراي شرايط مذکور باشند. تعداد نمونه، 116 نفر (63 زن و 53 مرد) بوده است. ابزار تحقيق، پرسش‌نامه‌ي محقّق ساخته با 95 سؤال اصلي و اطّلاعات جمعيّت‌شناختي و با ضريب پاياني 91% است. در تجزيه و تحليل داده‌هاي پژوهش، از مجذور کاي، آزمون t و تحليل واريانس يک‌طرفه و چند‌متغيّره استفاده شده است. 
نتايج اين بررسي حاكي از آن است كه:
- تقريباً نيمي از افراد نمونه، تمام يا بخشي از مهريه را دريافت/پرداخت نموده‌اند.
- افراد نمونه داراي تحصيلات متوسّطه، کارمند و يا درآمد پائين بوده‌اند.
- بيش‌ترين آمار طلاق در نمونه‌ي مورد پژوهش در بازه‌ي سنّي 23 تا 33 سال بوده و بالاترين فراواني طلاق در 5 سال اوّل زندگي مشترک رُخ داده است.
- آسيب‌پذيري زنان از پي‌آمدهاي اجتماعي طلاق بيش‌تر بوده است.
- مشکلات اقتصادي تأثير مشابهي بر زنان و مردان داشته، امّا نگراني زنان از آينده‌ي اقتصادي خود و در مورد فرزندان و گفته‌ي مردم بيش‌تر از مردان بوده است.
- مردان و زنان، هر دو از ازدواج مجدّد بيزار بوده‌اند.
- هم زنان و هم مردان، احساس مشابهي از رهاشدن پس از طلاق، خوش‌بين نسبت به آينده، عدم تمايل به مشورت با دوستان درباره‌ي جدائي‌شان و تفاهم‌نداشتن با همسر داشته‌اند.
- مردان و زنان، دشواري مراحل طلاق را مشابه تجربه کرده‌اند و به ترتيب مراحل بعد، قبل و حين براي‌شان دشوار بوده است.

اين مقاله در نشريه‌ي "مطالعات زنان"، شماره‌ي ۳، سال ۱۳۸۲، صص ۱۵۲-۱۲۵ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/64013820304.pdf

توسعه، برابري و جنسيّت: جايگاه ايران در بين كشورهاي جهان

توسعه، برابري و جنسيّت: جايگاه ايران در بين كشورهاي جهان

سوسن باستاني

چكيده

برنامه‌ي توسعه‌ي سازمان ملل، در سال 1990 شاخص‌هاي توسعه‌ي انساني (HDI) را به عنوان شيوه‌اي براي اندازه‌گيري توسعه‌ي ملّي، با استفاده از معرّف‌هايي هم‌چون طول عمر (براساس اميد زندگي)، دانش (براساس ميزان باسوادي بزرگسالان و به ويژه ميانگين سال‌هاي تحصيل)، و درآمد يا قدرت خريد (درآمد سرانه با توجّه به هزينه‌ي محلّي زندگي) معرّفي کرد. علّت انتخاب معرّف‌هاي فوق، کاربردي‌بودن آن‌ها بود. آمار مربوط به هر معرّف، به راحتي در دسترس بود و امکان مقايسه‌ي بين ملّت‌ها را نيز فراهم مي‌کرد. برنامه‌ي توسعه‌ي سازمان ملل بر اين نکته تأکيد داشت که جداول مربوط به معرّف‌هايي چون ميانگين سال‌هاي تحصيل، درآمد سرانه و ... تغييراتي را نشان مي‌دهد که مي‌تواند بيان‌گر وجود نابرابري در بعضي از بخش‌هاي يک کشور باشد. ميانگين سال‌هاي تحصيل، به تدريج با معرّف‌هاي مبسوط‌تري جايگزين شد که نشان‌گر درصد جمعيّت در دوره‌ي ابتدايي، دبيرستان و ديگر سطوح آموزشي بود. شاخص توسعه‌ي انساني، اگرچه ميزان رفاه، رضايت و خوش‌بختي ساکنان يک کشور را اندازه‌گيري نمي‌کند، امّا نمايه‌گري از پيشرفت يک کشور در جهت زندگي طولاني‌تر و بهداشت مناسب است و فرصت‌هاي موجود در بين شهروندان آن کشور را مشخّص مي‌سازد...

اين مقاله در نشريه‌ي "مطالعات زنان"، شماره‌ي ۴، سال ۱۳۸۳، صص ۱۸۸-۱۷۷ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/64013830401.pdf

پي‌آمد مهاجرت انفرادي مردان بر كاركرد زنان در مناطق روستايي: مطالعه‌ي موردي روستاهاي بند پي شرقي، ما

پي‌آمد مهاجرت انفرادي مردان بر كاركرد زنان در مناطق روستايي: مطالعه‌ي موردي روستاهاي بند پي شرقي، مازندران

فضيله خاني

چكيده

 مطالعه حاضر، به تشخيص عميق‌تر ارتباط دوگانه‌ي مهاجرت مردان و کارکرد زنان روستايي مي‌پردازد، تا با مرتبط‌ساختن شرايط موجود با نيازهاي زنان، آنان را براي انطباق با شرايط تازه ياري دهد. در اين مقاله، بر آنيم تا به اين پرسش پاسخ دهيم که چه گونه زنان خانوارهايي که سرپرست آنان به طور کوتاه‌مدّت مهاجرت کرده‌اند، از عهده‌ي موقعيّت و معيشت خود و خانواده‌شان بر مي‌آيند؛ و به طور کلي، غيبت همسر چه تأثيري بر تجارب مديريّتي زنان روستايي خواهد داشت. بنابراين، به همان اندازه که اين تحقيق بر عوامل اقتصادي مهاجرت اشاره مي‌کند، به عوامل غير‌اقتصادي نيز مي‌پردازد.
مقاله‌ي حاضر، بر‌گرفته از پژوهشي است در استان مازندران که نشان مي‌دهد زنان روستايي شهرستان بابل، و از جمله بخش بندپي شرقي، همانند ديگر زنان شمال ايران، افزون بر انجام امر مربوط به خانه‌داري و نگه‌داري کودکان، در امور توليد اقتصادي نيز پابه پاي مردان کار مي‌کنند. در چنين شرايطي، زن، تحت سرپرستي مرد و به عنوان کارگر خانوادگي بدون مزد به شمار مي‌رود؛ از اين رو، نه تنها هيچ دخالتي در مديريّت و بازاريابي، که هيچ کنترلي نيز بر درآمد حاصله ندارد. اين وضع، با مهاجرت مردان دچار دگرگوني‌هايي مي‌شود که به رغم افزايش مسئوليّت زن و گاه، مديريّت توليد، هم‌چنان به او به عنوان همسر مرد مهاجر نگريسته مي‌شود و از امکانات سرپرست خانوار بهره‌مند نمي‌گردد.
در چنين شرايطي، زنان، مديريّت خانه و واحد اقتصادي را بر عهده مي‌گيرند. در حالي که حاکميّت فرهنگ مردسالار، روستا، مانع واگذاري کامل اختيارات به زن مي‌شود. نتايج تحقيقات نشان داد که زنان، در نبود مردان براي جاي‌گزيني نيروي کار تلاش مي‌کنند، امّا قدرت تصميم‌گيري زيادي ندارند. اين، در حالي است که غيبت مردان، تا حدودي امکان تجربه‌ي مديريّت و تصميم‌گيري به زنان مي‌دهد و با افزايش زمان مهاجرت مردان، قدرت تصميم‌گيري زنان در امور گوناگون افزايش مي‌يابد و اين امور، پايگاه اقتصادي - اجتماعي بالاتري براي‌شان ايجاد مي‌کند و توان تصميم‌گيري در امور مربوطه را بيش‌تر مي‌سازد.

واژگان كليدي:

زنان روستايي؛ مهاجرت؛ روستاهاي بندپي شرقي؛ مديريت و تصميم‌گيري خانواده‌ي روستايي

اين مقاله در نشريه‌ي "مطالعات زنان"، شماره‌ي ۴، سال ۱۳۸۳، صص ۱۷۶-۱۴۹ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/64013830407.pdf

بررسي مشكلات ناشي از هم‌زماني نقش‌هاي خانگي و اجتماعي زنان شاغل شهر كرمان

بررسي مشكلات ناشي از هم‌زماني نقش‌هاي خانگي و اجتماعي زنان شاغل شهر كرمان

سوده مقصودي، زهرا بستان

چكيده

بر اساس تقسيم کار جنسي در خانواده، مردان نان‌آور تلقي مي‌شوند، در حالي که زنان بايد عهده‌دار اداره‌ي درون خانه باشند. پي‌آمدهاي عملي اين فرضيه، هم‌چنان گريبان‌گير زنان متأهّل است و چنان از بديهيّات عقلي به شمار مي‌رود که به ندرت مورد ترديد يا اعتراض قرار مي‌گيرد.
با شروع انقلاب صنعتي، نقش‌هاي سنّتي زنان تا حدودي دگرگون شد، به گونه‌ئي که به جاي کار صرفاً خانگي، بخش عمده‌ئي از زندگي آن‌ها صرف فعّاليت‌هاي بيرون از خانه گشت. امّا اين امر موجب جدايي زن از وظايف طبيعي خود نشد. امروزه، هنوز زنان مي‌دانند که پس از سپري‌کردن آخرين ساعات کار، نقش‌هاي سنّتي و خانه‌داري در انتظارشان است، نقش‌هايي چون کدبانوگري، فرزند‌داري، همسرداري، تيمارداري و ...
پژوهش‌هاي متعدّد در سراسر جهان نشان مي‌دهد که زنان همواره در فعّاليت‌هاي درون و بيرون منزل با تضاد و تعارض نقش روبه رو هستند. شناخت اين تعارض‌ها براي کاهش مشکلات برآمده از آن، اهميّت پژوهش در موضوعاتي از اين دست را نشان مي‌دهد. بدين منظور، پژوهشگر 260 زن متأهّل و شاغل در ادارات دولتي شهر کرمان را در سال 82 مورد مطالعه قرار داد. در اين پژوهش که به روش پيمايشي و با استفاده از ابزار پرسش‌نامه انجام گرفت، براي بررسي ارتباط بين متغيّرها و شدّت و ضعف آن، علاوه بر آزمون کي دو از رگرسيون نيز استفاده شد. يافته‌هاي تحقيق نشان داد که زنان شاغل مشکلات خود را در رابطه با نگهداري و تربيّت فرزندان، تهيّه‌ي خوراک خانواده، برقراري نظم و نظافت منزل، کمبود وقت براي رفت و آمد با خويشاوندان، رسيدگي به ظاهر خود و داشتن وقت لازم براي تفريح، گفت وگو و تبادل نظر با همسر و ... زياد ارزيابي کردند. از سويي، بيش‌ترين ميزان مشکلات زنان شاغل، نظافت و ايجاد نظم در منزل بود. اين پژوهش، هم‌چنين نشان داد که اين مشکلات، لزوماً نه به تنهايي برآمده از شغل زنان، بلکه از نگرش‌ها و تفکّرات سنّتي جامعه درباره‌ي نقش زنان است که آن‌ها را وادار مي‌کند افزون بر نقش‌هاي اجتماعي، هم‌زمان به الزامات و مسئوليّت‌هاي نقش‌هاي خانگي نيز بيانديشند. علاوه بر اين، يافته‌ها بيانگر اين مطلب‌اند که ميزان مشکلات زنان با افزايش همکاري همسر در امور منزل، کاهشي قابل‌ملاحظه خواهد داشت. در اين مقاله، با توجّه به فراواني‌ها رابطه‌ي چنداني ميان شرايط شغلي و مشکلات زنان ديده نشد، بدين معنا که زنان شاغل، با هر پست سازماني و با هر ميزان ساعات کار و درآمد، مشکلات مربوط به نقش‌هاي خانگي خود را، زياد ارزيابي کرده‌اند.

واژگان كليدي:

اشتغال، مشكلات، نقش خانگي، زنان

اين مقاله در نشريه‌ي "مطالعات زنان"، شماره‌ي ۵، سال ۱۳۸۳، صص ۱۵۰-۱۲۹ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/64013830506.pdf

سقط درماني و آسيب‌شناسي اجتماعي آن

سقط‌درماني و آسيب‌شناسي اجتماعي آن

فريبا حاجي‌ علي

چكيده

اگر‌چه سقط‌جنين به نظر بسياري از فقها، با توجّه به تصريح قرآن کريم، حرام است، امّا مي‌توان با توجّه به تغيير عنوان اين موضوع، يعني با طرح عنوان جديد سقط درماني، حکم ثانويه‌ي جديدي براي سقط قائل شد و در موارد ويژه آن را روا دانست: مواردي که بارداري يا زايمان دشواري و تنگنا براي مادر يا فرزند در پي داشته باشد و به آسيب جاني يا از‌دست‌رفتن سلامتي آن‌ها بيانجامد؛ هنگامي که مادر در شرايط رواني دشوار قرار گيرد و توان ادامه‌ي بارداري را نداشته باشد؛ يا موارد ناهنجاري‌هاي جنيني و نقص اندام. در اين حکم فرقي ميان پيش يا پس از دميده‌شدن روح وجود ندارد، چرا که تفاوت بين اين دو مرحله، تنها تفاوت بين بالقوه‌بودن انسان و بالفعل‌بودن اوست.
اگر بگوييم که دو حکم شرعي، يعني وجوب فقط حفظ جان مادر، و ناروايي سقط جنين، با هم نمي‌خواند و در عمل مزاحم هم است، به گونه‌ئي که اگر بخواهيم به يکي عمل کنيم، ديگري را زير پا گذاشته‌ايم، مي‌توان اين نا‌هم‌خواني را با توجّه به ميزان اهميّت هر‌يک برطرف کرد. بدين‌سان، که حکمي را که اهميّت بيش‌تري دارد بر حکم ديگر برتري دهيم، و حکمي را که زيان کم‌تري دارد، پيش‌تر بدانيم (وجوه برتري هر حکم در شرايطي ويژه جاي درنگ دارد)؛ و سرانجام، اگر هيچ وجه برتري‌دهنده نيافتيم، اين دو حکم را از هر روي با هم برابر و مادر را آزاد بدانيم يکي را برگزيند: يا حفظ جان خود، يا حفظ جان فرزند خود، و بدين سان سقط‌جنين را به او واگذاريم.

 

واژگان كليدي:

جنين، ناهنجاري‌هاي جنيني، سقط‌درماني، سقط‌جنين طبيعي، سقط‌جنين ضربه‌ئي، سقط‌جنين جنائي 

اين مقاله در نشريه‌ي "مطالعات زنان"، شماره‌ي ۶، سال ۱۳۸۳، صص ۹۸-۶۱ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/64013830603.pdf

وضعيّت زنان در اشتغال و مديريّت: مطالعه‌ي موردي ايران

وضعيّت زنان در اشتغال و مديريّت: مطالعه‌ي موردي ايران

احمد جعفرنژاد، محمّد‌رحيم اسفيداني

چكيده

امروزه مديريّت زنان نه تنها در کشورهاي در‌حال‌توسعه، که در کشورهاي توسعه‌يافته نيز از مقوله‌هاي مهمّي است که مورد توجّه صاحب‌نظران علوم مختلف قرار گرفته است؛ و در سطح جهاني نيز سازمان‌هاي بين‌المللي توجّهي ويژه به جايگاه زنان در کشورهاي مختلف دارند. از اين رو، همواره مقوله‌ي زنان و به ويژه مشارکت آنان در تصميم‌گيري‌ها و مشاغل سطوح عالي مورد توجّه بوده است.

يکي از شاخص‌هاي مهمّي که به عنوان معيار توسعه‌ي جنسيتي و نيز توانمند‌سازي زنان مورد توجّه قرار مي‌گيرد، ميزان مشارکت زنان در تصميم‌گيري‌هاي کلان کشور، و هم‌چنين حضور آنان در پست‌هاي مديريّتي است. علي‌رغم برنامه‌ريزي‌هايي که در اين حوزه انجام شده است حضور زنان در پست‌هاي مديريّتي هنوز چشم‌گير نيست و به نظر مي‌آيد که زنان در مسير پيش‌رفت شغلي خود در سطوح مديريّتي با مسائل و مشکلات زيادي روبرو‌اند که اين موضوع نه تنها در کشورهاي در‌حال‌توسعه، که در کشورهاي توسعه‌يافته نيز هنوز در حدّ يک مسئله باقي مانده است و صاحب‌نظران نتوانسته‌اند آن‌گونه که بايد و شايد پاسخي براي آن بيابند.

از اين رو، در اين مقاله تلاش شده است تا با بررسي آمارهاي مربوط به توسعه‌ي جنسيّتي در ايران، و مقايسه‌ي آن با شاخص‌هاي مربوطه در کشورهاي توسعه‌يافته، وضعيّت توسعه‌ي جنسيّتي در ايران به طور عام، و وضعيّت زنان در مديريّت به طور خاص تحليل و بررسي شود؛ و در نهايت با توجّه به برنامه‌هاي توسعه و توانمندسازي زنان در ايران راه‌کارهايي در اين راستا ارائه گردد.

اين مقاله در نشريه‌ي "مطالعات زنان"، شماره‌ي ۷، سال ۱۳۸۴، صص ۱۰۳-۷۷ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/64013840702.pdf

بار تكفل و عوامل فرهنگي - اجتماعي موثر بر آن با تاكيد بر مساله اشتغال زنان

 بار تكفّل و عوامل فرهنگي - اجتماعي مؤثّر بر آن با تأكيد بر مسأله‌ي اشتغال زنان

سيّدكمال‌الدّين موسوي

چكيده

اين پژوهش، به بررسي مسأله‌ي بار تکفّل معيشتي در خانواده‌هاي ايراني به عنوان يکي از مسايل اجتماعي بالقوه در کشور مي‌پردازد و در پي شناخت زمينه‌ها و عواملي فرهنگي - اجتماعي است که بر وخامت مسأله مي‌افزايد. در اين ميان، توجّهي ويژه به حضور کم‌رنگ زنان ايراني در بازار کار و برخي علل و ريشه‌هاي آن شده است. اين پژوهش به روش پيمايشي بر روي 384 سرپرست خانوار در تهران انجام شد و به کمک يافته‌هاي آن برخي سازه‌هاي ذهني و نگرش‌هاي رايج به ويژه در رابطه با اشتغال زنان دسته‌بندي شد. اين نوشتار، هم‌چنين دربرگيرنده‌ي برخي پيشنهادها و راه‌کارها براي کاهش موانع و محدوديّت‌هايي است که بر سر راه حضور مؤثّر زنان در عرصه‌هاي کار و توليد اقتصادي ـ اجتماعي وجود دارد.

اين مقاله در نشريه‌ي "مطالعات زنان"، شماره‌ي ۸، سال ۱۳۸۴، صص ۴۶-۳۱ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/64013840804.pdf

اشتغال، بازار كار، درآمد: افزايش ناامني و نابرابري

اشتغال، بازار كار، درآمد: افزايش ناامني و نابرابري

رامش ميشرا

مترجم: مهدي تقوي

چكيده

کتاب جهاني سازي و دولت رفاه که پروفسور رامش ميشرا نوشته و فصل دوّم آن ترجمه و در اين جا چاپ شده است اساساً به بررسي تأثير جهاني‌سازي از حيث سياست‌ها و استانداردهاي اجتماعي در کشورهاي پيشرفته‌ي صنعتي مي‌پردازد. (اين کتاب در واقع بايد در اين حيطه يک نقد بي‌طرفانه تلقّي شود). رامش ميشرا استاد مدعو در دانشگاه يورک کانادا است که به اعتقاد شمار زيادي از متخصّصان و اقتصاددانان چهره‌ي اصلي و صاحب‌اعتبار در رشته‌ي سياست‌هاي اجتماعي به شمار مي‌آيد. بحث کتاب او اين است که بازشدن اقتصاد استقلال سياست‌گذاري دولت‌هاي ملّي را در راستاي اشتغال کامل و رشد اقتصادي خدشه‌دار کرده است. هم‌چنين فشارهاي ناشي از جهاني‌شدن به طور مشخّص بازار کار و پرداخت‌هاي اجتماعي و حمايت‌هاي اجتماعي را خراب کرده و در نتيجه نوک پيکان شاخص در اين مورد وضع شديد سراشيبي را نشان مي‌دهد. هم‌چنين، جهاني‌شدن خطّ مقدّم دفاع در برابر فقر و وابستگي را که در دولت‌هاي رفاه کينزي وجود داشت ويران کرده است.

تجربه‌ها بنا به مطالعات تطبيقي که در کتاب پرفسور ميشرا آمده است بر اين امر دلالت دارند که در قارّه‌ي اروپاي و ژاپن، نابرابري درآمد کم‌تر از کشورهاي انگلوساکسن افزايش يافته است. با اين وصف، سياست و ايدئولوژي نوليبرال خطر سلطه‌ي فراگير دارد.

فصل دوّم کتاب به مسائل اشتغال و بازار کار در اقتصاد رو به جهاني‌شدن اشاره دارد. اين فصل با دقّت نشان مي‌دهد که حمله‌ي نوليبرال به دولت رفاه کينزي، که به دنبال اقتصاد بازار جهاني شروع شد، موجب شده است که سياست‌هاي دفاعي عليه ناامني اقتصادي و فقر تضعيف شود. در اقتصادهاي جهاني‌شده خيلي مشکل بتوان انتظار داشت که شرکت‌هايي که جانشين دولت‌ها مي‌شوند در شرايطي باشند که مسئوليت رفاه کارکنان را بر عهده بگيريد. به هر حال، هر چه بخش‌هاي مولّد اقتصاد، غير‌اجتماعي يعني کالايي شوند، نياز به هزينه‌هاي جبراني براي سياست‌هاي اجتماعي که امنيّت و زندگي عمومي مدني را فراهم مي‌آورند، بيش‌تر خواهد شد.

در اين فصل، تحوّلات اشتغال، بازار کار و توزيع درآمد در کشورهاي صنعتي غرب از اواخر دهه‌ي 1970 بررسي مي‌شود. فصل را با نگاهي به انگاره‌ي اشتغال کامل و اهميّت آن براي اقتصادهاي رفاه بعد از جنگ دوّم جهاني آغاز مي‌کنيم. سپس به افول اشتغال کامل و افزايش بيکاري و برخي درمان‌هاي عمده‌ي پيشنهادي به وسيله‌ي مقامات رسمي براي حلّ اين مشکل مي‌پردازيم. آنگاه، تغييرات بازار کار و اثرات آن بر مزدها، توزيع درآمد و مزاياي شغلي را تحليل کرده و نتايج جهاني‌شدن و تغيير تکنولوژي را در رابطه با تحوّلات بالا مورد بررسي قرار خواهيم داد.

اين مقاله در نشريه‌ي "رفاه اجتماعي"، شماره‌ي ۱، سال ۱۳۸۰، صص ۱۱۵-۸۸ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/62113800101.pdf

چالش‌هاي سلامت و توسعه، گذشته و آينده

چالش‌هاي سلامت و توسعه، گذشته و آينده

ديويد فيلپس، يولاور هاسلت 

ترجمه و تلخيص: نعمت‌الّله بابايي

چكيده

پيامدهاي خواسته و ناخواسته‌ي توسعه و اثرات آن بر سلامت فرد و جامعه، موضوع اصلي اين نوشته است، اين نوشته يک فصل از بيست فصل کتاب "سلامت بهتر" است که توسّط چند تن از صاحب‌نظران به رشته‌ي نگارش در آمده است. کوشش عمده‌ي نويسندگان بر اين نکته است که از گذشته تاکنون چه چالش‌هايي بين ايجاد توسعه‌ و ارتقاي سلامت وجود دارد و در آينده و اوايل قرن بيست و يکم، اين چالش‌ها به چه سمت و سويي سير خواهد کرد؟ نويسندگان، حدّاقل ده مورد اصلي و چالش‌برانگيز را در ارتباط  با موضع و رابطه‌ي سلامت و توسعه ذکر مي‌کنند و براي کشورهايي که خواهان توسعه هستند، مواردي را بر مي‌شمارند که بايد بدان‌ها توجّه ورزند و در مسير دست‌يابي به توسعه بکوشند تا با تنش‌هاي کم‌تري از آن‌ها عبور کنند. پيام اساسي اين نوشته را مي‌توان ارزيابي پيش از هر اقدام و کاهش هزينه‌هاي دست‌يابي به توسعه با توجّه به حفظ و ارتقاي سلامت فردي و اجتماعي منابع انساني در مسير توسعه خلاصه کرد.

يکي از مجادلات هميشگي اين است که بين "سلامت بهتر" و "توسعه‌ي بيش‌تر" همبستگي خطّي و يک سويه‌اي وجود دارد يا نه؟ جواب چندان ساده نيست، زيرا هر دو مفهوم ياد‌شده تا حدّ زيادي غير‌قابل اندازه‌گيري بوده و هر‌کدام داراي عناصر نظري متعدّدي هستند. هرچند بايد اذعان کرد که "توسعه‌ي بيش‌تر" مقارن با "سلامت متفاوت" بوده است، ولي نه الزاماً سلامت بهتر، اين يک واقعيّت ترديد‌ناپذير است که اغلب کشورهاي داراي درآمد سرانه‌ي بالا، به طور ميانگين داراي اميد زندگي و طول عمر طولاني‌تري هستند، امّا اميد به زندگي بيش‌تر و طولاني‌تر، مشگلات خاص و وابسته‌اي را نيز به دنبال داشته است که در ابعاد اجتماعي ـ بهداشتي هستند.

از گذشته تاکنون، ارتباط "توسعه و سلامت" داراي چالش‌هاي متعدّدي بوده است که حدّاقل به ده مورد بالغ مي‌شود و در سال‌هاي آينده، يعني سال‌هاي اوّليه‌ي قرن بيست و يکم، اهميّت بيش‌تري خواهند يافت که از جهاتي به يکديگر پيوسته و زنجيروار و وابسته هستند. واقعيّت اين است که جغرافياي سلامت و بهداشت به عنوان يک زير مجموعه‌ي فعّال در مرز باريک بسياري از علوم اجتماعي و پزشکي در حال فعّاليت است.

اين مقاله در نشريه‌ي "رفاه اجتماعي"، شماره‌ي ۲، سال ۱۳۸۰، صص ۹۴-۸۳ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/62113800203.pdf

آثار بيكاري بر سلامت و آسايش رواني

آثار بيكاري بر سلامت و آسايش رواني

كاسكلا كاي، ويناماكي هيمو، نيسكانن لئو، كانتولا اسمو

مترجم: حسن رفيعي

چكيده

در مطالعات جمعيّتي معمولاً ارقام بيکاري را با آمارهاي رسمي مختلفي در زمينه‌هاي رنجوروارگي و مرگ‌و‌مير مقايسه مي‌کنند. تفسير آمارها نيز اغلب با تأخير معيّني صورت مي‌گيرد، چون آثار بيکاري بر بسياري از بيماري‌ها انتظار مي‌رود که فقط پس از چند سال قابل مشاهده باشند. اين مطالعات بر روابط ميان بيکاري و مرگ‌و‌مير (به طور کلّي)، بيماري‌هاي قلبي ـ عروقي، درمان در بيمارستان‌هاي روانپزشکي، خودکشي و قتل متمرکز بوده‌اند.

ميان بيکاري و شمار افرادي هم که براي نخستين بار به خاطر مشکلات رواني خود به جست‌و‌جوي کمک برمي‌خيزند، رابطه‌اي پيدا شده است. در بريتانيا نشان داده شده که با افزايش ميزان بيکاري بر تعداد بستري‌شدگان بيمارستان‌هاي روان‌پزشکي افزوده مي‌شود. اين افزايش به‌ويژه در مورد کساني بارز بوده که پيش‌تر نيز به خاطر مشکلات رواني خود تحت درمان بوده‌اند. از سوي ديگر، در ميان کساني که به مدّت بيش از 6 ما بيکار بوده‌اند، ميزان بستري کم‌تر بوده است ...

اين مقاله در نشريه‌ي "رفاه اجتماعي"، شماره‌ي ۲، سال ۱۳۸۰، صص ۸۲-۶۵ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله به صورت فايل پي دي اف، لينك زير را كليك كنيد.

http://sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/62113800207.pdf

نرم‌افزار ساخت هرم سنّي و جنسي جمعيّت

نرم‌افزار ساخت هرم سنّي و جنسي جمعيّت

همان‌طور كه پيش‌تر در كلاس‌هاي درس هم توضيح دادم، نرم‌افزارهاي مختلفي براي ساخت هرم‌هاي سنّي جمعيّت وجود دارد كه از جمله‌ي آن‌ها مي‌توان به صفحه‌ي گسترده‌ي Pyramid در مجموعه‌ي PSAS اشاره نمود. با اين‌حال، در مواردي از جمله زماني كه قصد مقايسه‌ي دو تركيب سنّي و جنسي جمعيّت را داريم، ترسيم هرم‌هاي سنّي بر روي هم، تفاوت‌ها و تشابهات را بهتر آشكار مي‌نمايد. از اين رو استفاده‌ از نرم‌افزاري كه اين امكان را فراهم نمايد، بسيار سودمند و مفيد خواهد بود. نرم‌افزار Pyramid Builder كه تحت اكسل مي‌باشد، براي همين‌منظور طرّاحي شده است. كاركردن با اين نرم‌افزار بسيار آسان و استفاده از آن در ترسيم هرم‌هاي سنّي جمعيّت امكان مقايسه‌ي دو هرم‌سني را به‌طور هم‌زمان و بر روي يك نمودار هرم سنّي و جنسي فراهم مي‌سازد. استفاده از اين نرم‌افزار به‌ويژه براي دانشجويان درس كاربرد جمعيّت‌شناسي هنگام هموارسازي داده‌هاي توزيع سنّي و جنسي با استفاده از روش ميانگين‌هاي غلتان و روش پيشنهادي سازمان ملل به منظور ترسيم هرم‌هاي سنّي قبل و بعد از تسطيح مفيد و سودمند خواهد بود. براي دسترسي به نرم‌افزار اينجا كليك كنيد. پس از دوانلود نرم‌افزار براي اجراي برنامه و استفاده از آن كافي است بر روي شمايل آن كليك كنيد.

تراكم جمعيّت و امنيّت داخلي ايران

تراكم جمعيّت و امنيّت داخلي ايران

محمّدصادق كوشكي

مقدمه

مفاهيم اصل اين بحث به صورت ذيل تعريف مي‏شوند:
1- تراكم جمعيت: شمار شهروندان ساكن در يك كيلومتر مربع به‏صورت C / km2
2- امنيت داخلي: حالتي كه طي آن شهروندان و حكومت براي برخورداري از كليه‌ي حقوق قانوني، شرعي و عرفي خود با مانعي روبرو نشوند.
فرضيه‌ي بحث: تراكم جمعيّت (عامل متغيّر) بر امنيّت داخلي يعني عامل ثابت و در اين جا امنيّت داخلي جمهوري اسلامي ايران تأثير منفي بر جاي مي‏گذارد و ميان تراكم جمعيّت و ناامني رابطه‌ي مستقيم و ميان تراكم جمعيّت و امنيّت داخلي رابطه‌ي معكوس وجود دارد. بايد توجّه داشت كه اين رابطه تا حدّ معيّني معني‏دار بوده و در صورت خروج از آن حد، معني خود را از دست خواهد داد. هم‌چنين تراكم جمعيّت صرفاً يكي از عوامل دخيل و مؤثّر در مقوله‌ي امنيّت داخلي به شمار رفته و نقش و تأثير ساير عوامل مؤثّر بر امنيّت نبايد ناديده انگاشته شود.

اين مقاله در فصلنامه‌ي مطالعات راهبردي، شماره‌ي ۵ و ۶، سال ۱۳۷۸ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله لينك زير را كليك كنيد.

http://www.risstudies.org/Quarterly/Data/QuartSRC/005/00515.htm

ادامه نوشته

جواني جمعيّت و خشونت

جواني جمعيّت و خشونت

علي‌اكبر آقايي

چكيده

در اين مقاله، مؤلف ضمن بيان اين واقعيت كه كشور ما از جمله كشورهاي جوان به حساب مي آيد، اقدام به تحليل ابعاد امنيتي اين پديده نموده است. به گمان مؤلف، رشد جمعيت جوانان در هر جامعه اي با توجه به شرايط و مقتضيات زماني و مكاني - از آن جمله وضعيت اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي - مي تواند عاملي براي افزايش رفتارهاي خشونت آميز تلقي گردد. در همين زمينه ضمن استناد به آمارهاي موجود درخصوص چهار شاخص عمده "قتل"، "خودكشي"، "كيف زني" و "حضور در آشوبهاي شهري"، مؤلف نشان مي دهد كه سهم عمده اين اعمال، متعلق به جوانان بوده است. نتيجه آن كه كشورهاي جوان براي تأمين امنيت شهروندان، لازم است تا سياستها و تمهيدات گسترده و ويژه‌اي را پيش‌بيني و به اجراء گذارند.

اين مقاله در فصلنامه‌ي مطالعات راهبردي، شماره‌ي ۵ و ۶، سال ۱۳۷۸ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله لينك زير را كليك كنيد.

http://www.risstudies.org/Quarterly/Data/QuartSRC/005/00506.htm

ادامه نوشته

پويش امنيّتي رشد جمعيّت در ايران

پويش امنيّتي رشد جمعيّت در ايران

مجتبي عطّارزاده

چكيده

نقد آموزه اي كه جمعيت را مؤلفه اي اساسي در تعريف قدرت ملي و تحصيل امنيت برمي شمارد، محور اصلي نوشتار حاضر را شكل مي دهد. مؤلف ضمن تبيين گونه هاي جديد ارتباط امنيت با جمعيت، به اين نتيجه مي رسد كه در جهان معاصر نه تعداد بل كيفيت و توانمنديهاي بالفعل جمعيت است كه در معادلات امنيتي، بيشتر مطرح مي باشد. پس از آن، نويسنده به تحليل سياست جمعيتي در ايران و آسيب شناسي امنيتي رشد ناروشمند جمعيت، همت گمارده و در نهايت راهبردهايي را جهت مقابله با خطرات احتمالي به دست مي دهد. پاسخهايي رسا به انتظارات اجتماعي مردم، به ويژه تأكيد بر روي اصل مشاركت، مي تواند امنيت ملي را با امنيت نظام در وضعيت فعلي جمعيت، پيوند زده و براي آينده نيز لازم است تا بر اصل كنترل جمعيت و بهبود شاخصهاي كيفي در عرصه معادلات سياسي، تأكيد گردد.

اين مقاله در فصلنامه‌ي مطالعات راهبردي، شماره‌ي ۵ و ۶، سال ۱۳۷۸ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله لينك زير را كليك كنيد.

http://www.risstudies.org/Quarterly/Data/QuartSRC/005/00504.htm

ادامه نوشته

نقش زنان در سياست‌هاي جمعيّتي ايران: اهداف و برنامه‏‌ها

نقش زنان در سياست‌هاي جمعيّتي ايران: اهداف و برنامه‏‌ها

هُما هودفر

مترجم: سيّدرضا شاكري

چكيده

در اين مقاله، مؤلف ضمن اشاره به ويژگي‌هاي اصلي سياست‌هاي جمعيتي در ايران، به تفكيك دو دوره مختلف در امر سياستگزاري از يكديگر مي‏پردازد. دوره اول زماني را شامل مي‏شود كه دولت اسلامي در ايران مطابق درك سنتي از آموزه‏هاي ديني به ترويج و تأييد ازدياد تعداد نفوس مي‏پردازد.

دومين دوره، در پي استوار شدن مباني حكومت و رخ نمودن مشكلات زمامداري به منظور فراهم آوردن جامعه‏اي مطلوب براي شهروندان - جامعه‏اي كه از حيث كار، ازدواج، مسايل اقتصادي و فرهنگي در وضعيت خوبي قرار داشته باشد - آغاز مي‏شود. در اين دوره است كه ديدگاه اسلامي در زمينه سياست جمعيتي به خوبي با شرايط و مقتضيات زماني سازگار شده و شاهد تقريري نوين از سياست جمعيتي اسلامي مي‏باشيم كه در آن امر كنترل مواليد، پذيرفته شده و مورد تأييد است.

اين مقاله در فصلنامه‌ي مطلعات راهبردي، سال ۱۳۷۸، شماره‌ي ۵ و ۶ چاپ شده است. براي دسترسي به فايل متن كامل مقاله لينك زير را كليك كنيد.

http://www.risstudies.org/Quarterly/Data/QuartSRC/005/00510.htm

ادامه نوشته