بررسي عوامل اقتصادي ـ اجتماعي و جمعيّتي مؤثّر بر باروري شهر نهاوند

 كاووس احمدوند

 اين پايان‌نامه در مقطع كارشناسي ارشد جمعيّت‌شناسي با راهنمايي دكتر اسماعيل مجندآبادي و مشاوره‌ي دكتر محمّد جهانفر در گروه جمعيّت‌شناسي دانشكده‌ي علوم اجتماعي دانشگاه تهران در سال 1376 به انجام رسيده است. نويسنده در اين رساله در جستجوي تعيين‌كننده‌هاي اقتصادي ـ اجتماعي و جمعيّت‌شناختي مؤثّر بر باروري بوده است. روش تحقيق پيمايشي و تكنيك گردآوري داده‌ها پرسشنامه‌ي همراه با مصاحبه بوده است. جمعيبت آماري شامل كليّه‌ي زنان داراي همسر واقع در سنين باروري بوده است كه شمار آن‌ها در سال 1375، 11519 نفر بوده كه از ميان آن‌ها 400 نفر با روش نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شده است. در تجزيه و تحليل داده‌ها از جدول‌هاي توزيع فراواني، جدول‌ها دو بعدي و آزمون كاي اسكور همراه با برخي از ضرايب همبستگي و رگرسيون چندمتغيّره استفاده شده است.

يافته‌ها

بر پايه‌ي اين بررسي، 3/62 درصد زنان داراي 1 تا 3 فرزند، 9/28 درصد داراي چهار فرزند و بيش‌تر و 3/9 درصد نيز بدون فرزند بوده‌اند. اكثريّت زنان (8/42 درصد) داراي تحصيلات در سطح ابتدايي و كم‌تر و تنها 3/5 درصد داراي ليسانس و بالاتر از آن بوده‌اند. از كلّ زنان مورد مطالعه، 3/24 درصد شاغل و 67/75 درصد خانه‌دار بوده‌اند. نتايج تجزيه و تحليل دو بعدي متغيّرها نشان داد كه بين متغيّرهاي درآمد، نحوه‌ي مشاركت زن در تصميم‌گيري‌هاي خانواده و بعد خانواري پدري شوهر و باروري رابطه‌ي معني‌داري وجود ندارد. در مقابل، بين متغيّرهاي اشتغال زن در خارج از منزل، نوع شغل همسر زنان، تحصيلات زنان و همسران آن‌ها، محلّ تولّد زوج‌ها، محلّ سكونت در محلّات مختلف شهر، سنّ زنان، سنّ زنان به هنگام ازدواج، تركيب جنسي فرزندان، مرگ‌ومير كودكان، بعد خانواده‌ي پدري زن و در نهايت شمار ايده‌آل فرزند از نظر زن و باروري رابطه‌ي معني‌دار آماري وجود دارد. نتايج تجزيه و تحليل چندمتغيّره نشان داد كه از مجموع 23 متغيبر وارد‌شده در معادله‌ي رگرسيوني، 11 متغيّر در سطح بالاي 99 درصد معني‌دار بوده‌اند. از مجموع از اين متغيّرها، شمار مطلوب فرزند از نظر زن، طول مدّت ازدواج و ميزان درآمد خانواده با متغيّر وابسته داراي همبستگي مثبت و ساير متغيّر‌ها داراي همبستگي منفي بوده‌اند.

منبع: عبّاسي شوازي 1383: 4۳.