موهبت جمعیّتشناختی، پنجرههای فرصت و توسعه: ساختار سنّی، امواج جمعیّتی و جريانهاي نسلی
موهبت جمعیّتشناختی، پنجرههای فرصت و توسعه: ساختار سنّی، امواج جمعیّتی و جريانهاي نسلی
نویسنده: ايان پول
مترجم: لادن امرالّهی
مقالهي حاضر در پاریس در سمیناری با عنوان CICRED كه در روزهاي ۲۳ تا ۲۶ فوریهي ۲۰۰۴ برگزار شد، ارايه شد. این مقاله در شش عنوان (۱) اهمیّت ساختار سنّی برای سیاست و توسعه، (۲) پیدایش نمونهها (۳) تحوّلات ساختار سنّی: برخی مسايل نظری (۴) تحوّلات ساختار سنّی: مسئلهي روششناسی (۵) تحوّلات ساختار سنّی: مطالعهي موردی کشورهای در مراحل پیشرفتهي تحوّل در ساختار سنّی، کشورهای در مراحل میانی تحوّل در ساختار سنّی و کشورهای در مراحل اوّلیهي تحوّل در ساختار سنّی و در نهايت (۶) به سوی یک تلفیق: پیامدهای سیاستی تحوّل در ساختار سنّی. در قسمت اوّل، ابتدا سه دیدگاه پیرامون تأثیر جمعیّت بر توسعه مطرح شده است که عبارتند از: دیدگاه بدبینانه، دیدگاه خوشبینانه و دیدگاه بیطرفانه. سپس، در ادامه با توجّه به این دیدگاهها اشاره میکند که ساختار سنّی جمعیّت اخیرأ مورد توجّه قرار گرفته و بسته به موقعیّت جوامع میتوان از آن در مسیر توسعه بهره برد. در قسمت دوّم نیز نویسنده به ابعاد مختلف ساختار سنّی و تأثیر آن بر توسعه اشاره میکنند و مدل تحوّلی خود را مطرح مینماید. مدلی که "پُل" اتخاذ کرده دارای سه مرحله است: مرحلهي اوّل گشتاور ساده، مرحلهي دوّم امواج جمعیّتی و مرجلهي سوّم سالخوردگی است که تمامی جوامع به نوعی این مراحل را پشت سر گذاشته و یا خواهند گذاشت، همچنانكه جوامع پیشرفته در مرحلهي سالخوردگی و جوامع آفریقایی در مرحلهي گشتاور ساده قرار دارند. در عنوان بعدی نویسنده یک مدل تحلیل از تأثیر تغییرات جمعیّتی بر تحوّلات ساختار سنّی و پیامدهای متعاقب آن، ترسیم کرده و به اهمیّت نقش باروری اشاره میکند. در مباحث روششناسی تحوّلات ساختار سنّی نیز تغییر از اپیدمولوژی به مورفولوژی را مطرح کرده و تجزیه و تحلیل کوهورت، سنجش اثرات موج و سنجش ترکیبی از گشتاور در رشد کلّی و در نهایت روشهای مربوط به پیشبینی را عنوان میکند. در ادمه نیز با ترسم نمودارهای سه دسته از کشورها سعی در نمایاندن مراحل مختلف مدل تحوّلی خود دارد. مقالهي حاضر بیشتر به مفهومسازی و برنامهریزیهای پیرامون تحوّل ساختار سنّی نظر دارد و با مقایسهي کشورهایی که در مراحل مختلف تحوّل جمعیّتی قرار دارند به تأثیرات جمعیّت بر روند توسعه میپردازد و اشاره میکند که جهان هماکنون در یک ساختار سنّی میانه قرار دارد یعنی بیشترین جمعیّت در سنین کار و فعّالیت قرار دارند و این خیل عظیم جمعیّت فعّال به عنوان یک منبع ارزشمند (سرمایهي انسانی) میتواند راه را برای پیشرفت بسیاری از جوامع هموار سازد. براي دريافت فايل متن كامل مقاله به زبان انگليسي، اينجا كليك كنيد.